Τη μέρα που άνοιξα τα μάτια και κοίταξα προσεκτικά τον σπαρμένο με σκουπίδια δρόμο συνειδητοποίησα ξαφνικά όλες τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στους δρόμους μας τα τελευταία χρόνια. Πάντοτε με έκανε να νιώθω άβολα η θέα των ρακοσυλλεκτών που περνούσαν από τη γειτονιά μου αναζητώντας μπουκάλια, κονσερβοκούτια και αλουμινένια δοχεία από μπύρες και αναψυκτικά. Μόνο που ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι κάποτε θα γινόμουν κι εγώ -μια γυναίκα μέσης ηλικίας, μέσης κοινωνικής τάξης και μέσου εισοδήματος- μια απ' "αυτούς".
Πάνε πέντε χρόνια που διαπίστωσα ότι πάσχω από διαβήτη. Προκειμένου να ελέγξω το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα μου, άρχισα να περπατώ ένα μισάωρο τη μέρα. Τριάντα λεπτά τη μέρα μας κάνει οκτακόσια μίλια το χρόνο. Βρήκα εξαρχής πολύ βαρετή την καθημερινή αυτή άσκηση. Προσπάθησα λοιπόν να φανταστώ τρόπους που θα με βοηθούσαν να απασχολήσω το μυαλό μου την ώρα της υποχρεωτικής βόλτας.
Υστερα από λίγους μήνες άρχισα να παρατηρώ την απίστευτη ποσότητα απορριμμάτων που πετιούνται στο δρόμο. Αλλά και πόσα από τα σκουπίδια αυτά είναι ανακυκλώσιμα. Ξεκίνησα λοιπόν με μια πλαστική σακούλα, αλλά γρήγορα τις έκανα δύο: τις γέμιζα με μπουκάλια και αλουμινένια δοχεία. Το κυνήγι των ανακυκλώσιμων υλικών ήταν το κίνητρο που μου έλειπε για να αντέξω το περπάτημα. Ενιωσα αμέσως ότι η Μάνα Γη μου προσέφερε τους θησαυρούς της και θέλησα να της το ανταποδώσω: Παρόλο που η αξία κάθε αντικειμένου ήταν ελάχιστη, το προϊόν των οκτακοσίων μιλίων μου απέφερε διακόσια δολάρια το χρόνο. Ετσι αποφάσισα να στέλνω αυτά τα χρήματα στην Υπηρεσία Προστασίας Φυσικών Πόρων, επιστρέφοντας στη Μάνα Γη ένα μέρος από όσα μου είχε χαρίσει.
Δεν θα αργούσα όμως να αντιληφθώ ότι με τη συμπεριφορά μου είχα πλέον παραβεί το κοινωνικό συμβόλαιο. Ηταν μια μέρα που περπατούσα βιαστικά, κρατώντας περήφανα τις σακούλες με τους θησαυρούς μου. Φορούσα το πεντακάθαρο τζιν μου, μια σπορ μπλούζα και τα ακριβά αθλητικά μου παπούτσια. Από την απέναντι μεριά του δρόμου ερχόταν μια γυναίκα της ηλικίας μου, ντυμένη κι αυτή με τα πρωινά της ρούχα. Με κοίταξε, κι είδα στο βλέμμα της τον πανικό και την απέχθεια. Κατάλαβα. Ηταν το βλέμμα που θα έριχνα κι εγώ πριν από λίγο καιρό σε κάποια που θα είχε "καταντήσει" σαν κι εμένα.
Κι έτσι συνέχισα. Τη μέρα που κοίταξα τον ίδιο εκείνο βρομερό δρόμο και ένιωσα αγαλλίαση, συνειδητοποίησα ότι τα μίλια δεν είναι το μόνο μέτρο για την απόσταση που είχα διανύσει.
Γιατί όμως να μας προκαλούν ανατριχίλα οι ρακοσυλλέκτες; Δεν τους αντέχουμε, επειδή είναι η σκοτεινή όψη του καθρέφτη, αυτή που αντανακλά την πραγματική εικόνα της κοινωνίας. Οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να είναι απερίσκεπτοι, σπάταλοι και βρόμικοι δίχως να θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική τους αξιοπρέπεια. Το προνόμιο αυτό δεν εκχωρείται σε όσους συλλέγουν και μεταφέρουν μακριά τα ίδια μας τα σκουπίδια. Λές και δεν έχει σημασία ότι εμείς είμαστε εκείνοι που δημιουργούμε τους ρακοσυλλέκτες. Μήπως δεν είμαστε εμείς αυτοί που λεηλατούν τα κοινά αγαθά και μεταχειρίζονται τους δημόσιους χώρους σαν να ανήκουν στην ευθύνη κάποιων άλλων; Και εμείς δεν είμαστε αυτοί που αισθάνονται ότι δικαιούνται να κάνουν βρομιές που θα καθαρίσουν κάποιοι άλλοι;
Οσο για μένα, είμαι πλέον μια ερασιτέχνις ρακοσυλλέκτρια. Μια ρακοσυλλέκτρια που έχει αρκετό φαΐ για να τραφεί, ρούχα για να ντυθεί και σπίτι για να μείνει. Αλλά οι γυναίκες και οι άντρες που επιβιώνουν χάρη σε αυτά που μαζεύουν στο δρόμο, οι πένητες που ψάχνουν όλη τη μέρα, κάθε μέρα, ώστε να καταφέρουν να εξοικονομήσουν λίγο φαγητό, μας δείχνουν την εικόνα που θέλουμε να αποφύγουμε, μας αποκαλύπτουν ποιοι πραγματικά είμαστε.
Για το λόγο αυτό δυσκολευόμαστε να τους συγχωρήσουμε.
Χίλμα Κον
Συγγραφέας, "Λος Αντζελες Τάιμς", 31.3.96.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου